Roślina wieloletnia o ciemnoróżowych kwiatach, czasami określana jako „oset”, chociaż nie ma cierni. Cudowna miododajna i lecznicza, jest symbolem tradycyjnych łąk. Urocza stołówka dla zapylaczy w mieście. Inna jej nazwa to przestrzelon.
Charakterystyka rośliny
Bylina osiąga rozmiar od średniej do dużej, jej łodygi są kanciaste i szorstkie.
Przestrzelon wytwarza dwa rodzaje liści
1) odziomkowe: pierzaste, owalne lub lancetowate, zebrane w rozety, posiadają wyraźne ogonki
2) trzonowe: z jednolitym brzegiem, zwężający się w kierunku podstawy i siedzący (bez ogonków).
Kwiatostany są fioletowoczerwone lub z białymi koszyczkami na szczycie pędów. Każdy kosz składa się z dwóch rodzajów kwiatów rurkowych:
- brzegowe, dość duży,
- środkowe, obie płci w koszyku, mniejsze niż brzegowe.
Nasiona to typowe niełupki, odwrotnie jajowate, błyszczące i w przeciwieństwie do owoców bławatka całkowicie pozbawione lotek.
Chabry łąkowe preferują lokalizację bardzo zbliżoną do drakiewnika, ale o kwaśnej glebie. Podobnie jak inne chabry, zazwyczaj rozwijają się na obszarach gdzie występują świeże lub okresowo suche trawy, na poboczach dróg i w rzadkich lasach. Dobrze rozwijają się na wielu różnych typach gleb, choć najlepsza dla nich jest umiarkowana próchnica, glina i zmienna wilgotność. Rośnie na stanowiskach widnych, ewentualnie półcienistych.
W swoim rozwoju chaber łąkowy wykształcił mechanizmy obronne przeciwko zjadaniem przez zwierzęta, roślina na liściach i łodydze wytwarza nieprzyjemne dla zwierząt włoski.
Chaber rodzimie występuje na obszarze Europy, Afryki Północnej oraz Azji – w miejscach z klimatem umiarkowanym. Przez zawleczenie rozprzestrzenił się również w Ameryce. W Polsce występuje zarówno w rejonach nizinnych jak i górskich. Idealnie nadaje się na rabaty w stylu naturalistycznym, rustykalnym oraz do tworzenia łąk kwietnych. Kwiaty można wstawić po ścięciu do wazonu, lub wysuszyć.
Ciekawostki o chabrach łąkowych
W dawnych latach chaber był uznawany za symbol zakochania i tkliwości. Na Podlasiu był on wykorzystywany do okadzania. Jego kwiaty często są motywem zdobniczym sztuki ludowej, zwłaszcza góralskiej.
Zwalczanie chabra łąkowego (gdy występuje jako chwast), powinno się odbywać przede wszystkim w formie profilaktyki. Należy regularnie kosić miedze i nieużytki w okolicy upraw polowych. Dzięki temu w roślinach nie zawiążą się nasiona, które mogłyby być rozsiane na inne uprawy. Profilaktyczne stosowanie wykaszania pozwoli po kilku latach na całkowite wyeliminowanie rośliny bez konieczności stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych.
