Istnieją rośliny, o których można powiedzieć, że zostały stworzone, by służyć człowiekowi. Są podarunkiem od Matki Natury. Zachwycają wyglądem, nie są wymagające pod względem sposobu ich uprawiania i mają mnóstwo zastosowań. Do takich roślin należy niewątpliwie żmijowiec zwyczajny – roślina siewna o niebieskiej barwie, ceniona ze względu na swoje właściwości lecznicze, miododajność oraz atrakcyjny wygląd. W Polsce gatunek ten jest bardzo pospolity.
Skąd pochodzi nazwa rośliny?
Pierwszym skojarzeniem z nazwą tej rośliny jest żmija. Słusznie – korona żmijowca zwyczajnego składa się z niebieskich pręcików, przez co bardzo przypomina język żmii. To wrażenie wzmaga fakt, że korona jest podłużna i smukła. Jest jednak jeszcze jedna przyczyna, dla której roślinę nazwano w podobny sposób. W przeszłości bowiem jej ekstrakt stosowany był jako środek leczniczy w przypadkach ukąszenia przez żmiję. Wierzono, że łagodzi objawy ukąszenia oraz zapobiega ciężkim stanom w przypadku uczulenia na jad.
Zastosowanie żmijowca w lecznictwie
Żmijowiec zwyczajny ma wiele zastosowań. Roślina ta jest jednak ceniona przede wszystkim ze względu na swoje właściwości lecznicze. Zwłaszcza gdy kwitnie, żmijowiec obfituje w fitosterole, garbniki, krzemionkę oraz olejki eteryczne, co przekłada się na prozdrowotne działanie rośliny. Ekstrakt ze żmijowca zwyczajnego stosuje się w leczeniu zatruć pokarmowych, przy problemach skórnych, alergiach oraz kandydozie. Polecany jest w stanach zmniejszonej odporności oraz w sytuacjach, w których niezbędne jest przywrócenie prawidłowej flory bakteryjnej po dokuczliwych infekcjach, zakażeniach oraz antybiotykoterapii. Na rynku dostępne są maści i kremy na bazie żmijowca zwyczajnego, które z kolei warto stosować wspomagająco w leczeniu odleżyn, trudno gojących się skaleczeń i ran oraz wyprysków skórnych i rumieni. Żmijowiec wykazuje działanie przeciwbakteryjne oraz dodatkowo zmiękcza skórę przyspieszając jej regenerację.
Niewielu zdaje sobie sprawę z faktu, że żmijowiec zwyczajny doskonale koi nerwy, a jego działanie jest zbliżone do popularnej melisy. W stanach wzmożonego napięcia psychicznego można zatem śmiało sięgać po napar ze żmijowca. Należy jednak pamiętać, że jego zbyt częste spożycie może prowadzić do senności oraz osłabienia.
Zastosowanie żmijowca w ogrodnictwie
Z uwagi na atrakcyjny wygląd żmijowca zwyczajnego, roślina ta jest chętnie uprawiana w ogrodach i wybierana do mieszanek kwiatowych, tworząc niepowtarzalne kompozycje. Jego niebieski kolor dobrze komponuje się z kwiatami w kontrastowych barwach, np. białych lub bladoróżowych. Również kształt żmijowca zwyczajnego zasługuje na uwagę – wysoka łodyga i długa smukła korona złożona z niewielkich pręcików może stanowić bazę dla przydomowych rabat kwiatowych. Warto wiedzieć, że żmijowiec najlepiej przyjmuje się na glebach kamienistych i piaszczystych. Dodatkowo ważne jest duże nasłonecznienie miejsca uprawy rośliny oraz odpowiednia suchość gleby. Aby cieszyć się pięknymi rabatami z udziałem niebieskich kwiatów żmijowca zwyczajnego przez cały sezon letni, należy wysiać roślinę wczesną wiosną.
Pomimo coraz bardziej popularnego wysiewania żmijowca zwyczajnego, warto mieć na uwadze, jest on rośliną pospolitą. Rośnie dziko na przydrożach, piaskach i żwirach oraz wszędzie tam, gdzie gleba jest sucha i przepuszczalna. Rozsiewa się samodzielnie. Jest też miododajny – miód pozyskany ze żmijowca zwyczajnego ma jasną barwę i lekko kwaśny posmak. Ze względu na liczne wartości odżywcze i prozdrowotne jest jednym z najbardziej cenionych odmian miodu. Przyjmuje się, że jeden hektar upraw może dać kilkaset kilogramów miodu żmijowcowego.
Żmijowiec zwyczajny jest rośliną wielu zastosowań. Niegdyś z powodzeniem stosowany w medycynie ludowej, dziś sprawdza się zarówno w lecznictwie, jak i kosmetologii, wykazując szereg właściwości prozdrowotnych. Oprócz tego jest cenioną rośliną ozdobną, chętnie uprawianą w przydomowych ogrodach. Dodając do tego fakt, że ze żmijowca zwyczajnego pozyskuje się cenny dla zdrowia miód, roślinę tę należy zaliczyć do najcenniejszych darów natury.
