Żmijowiec jest byliną, czyli rośliną wieloletnią żyjącą dłużej niż dwa lata. Posiada niezdrewniałe części nadziemne i może wielokrotnie wydawać nasiona lub zarodniki. Należy do rodziny ogórecznikowatych, szorstkolistnych, do których należą też ogórecznik, miodunka, farbownik i niezapominajka. Żmijowiec charakteryzuje się przede wszystkim przepięknymi, kolorowymi kwiatami i wysokością. Może osiągać nawet 4 metry wysokości. Jego liście mają kształt lancetowaty i są skrętolegle ułożone na owłosionych pędach. Nasiona żmijowca znajdują się w jajowatych i pomarszczonych owocach, którymi są czterodzielne rozłupnie rozpadające się na cztery oddzielne jasnobrązowe owocki. Kwiaty zaś tworzą przepiękne kwiatostany w kolorach: różowym, białym, niebieskim, granatowym czy purpurowym. Ich korony mogą mieć dzwonkowaty lub trąbkowaty kształt. Żmijowiec rośnie w pełnym słońcu, na suchym, piaszczystym podłożu. Można go spotkać na skarpach, suchych łąkach, nieużytkach, hałdach kolejowych czy nadrzecznych kamieniskach. Jest również traktowany jako bylina ozdobna i uprawiany na rabatach w ogrodach. Zobacz także miód ze żmijowca właściwości.
Lecznicze właściwości żmijowca
Żmijowiec uprawiany jest jako bylina ozdobna, ale posiada on również właściwości lecznicze. Jest rośliną miododajną. Z nektaru ukrytego w płatkach kwiatów korzystają miodne pszczoły i trzmiele. Najbardziej obficie nektar jest wydzielany w czerwcu i w lipcu. Z jednego hektara można uzyskać około 400 kg miodu i około 70 kg pyłku kwiatowego. Znane są liczne właściwości lecznicze żmijowca. Nektar z kwiatów używany jest jako środek łagodzący, antybakteryjny, przeciwzapalny i przeciwbólowy. Ziele i korzeń żmijowca są surowcem leczniczym. Posiadają składniki aktywne takie jak: allantoina, garbniki, krzemionka, fitosterole, saponiny, olejki eteryczne i śluzy. Żmijowiec stosuje się jako antidotum na ukąszenie żmii, jako środek owadobójczy, a także do leczenia stanów zapalnych skóry i różnych zmian skórnych. Jest używany w stanach lęku i rozdrażnienia, niepokoju, depresji i histerii, ponieważ działa uspokajająco i wyciszająco. Stosowany jest w leczeniu padaczki, bóli migrenowych i przeciwkaszlowo. Jest stosowany zewnętrznie do pielęgnacji skóry trądzikowej i mokrych wyprysków. Przyspiesza gojenie ran i liszai. Ze względu na działanie przeciwbólowe można go stosować na bolesne stłuczenia i różnego rodzaju ukąszenia. Łagodzi obrzęki i opuchliznę. Pomaga z regeneracji skóry. Przedawkowanie żmijowca może spowodować oszołomienie, senność lub halucynacje. Przy nieodpowiednim stosowaniu żmijowiec może okazać się byliną trującą.
Gatunki żmijowca
W przyrodzie istnieje około 70 gatunków tej fascynującej byliny. Do najbardziej popularnych żmijowców należą:
- żmijowiec zwyczajny,
- żmijowiec wspaniały,
- grecki,
- szmaragdowy,
- czerwony,
- babkowaty,
- rubinowy,
- sosnowaty.
Uprawa żmijowca jest bardzo prosta i nie wymaga specjalnych warunków. Kiedy zbierać nasiona żmijowca? Poszczególne odmiany przez wiele lat mogą być kolorową ozdobą tarasów i ogrodów.
