Żmijowiec zwyczajny znany jest na naszych ziemiach od wieków. Przypuszczalnie przybył na tereny dzisiejszej Polski wraz z pierwszymi rolnikami, przez których był wysiewany jako roślina użytkowa, służąca do uzyskiwania jadalnego oleju oraz surowca zielarskiego. Współcześnie żmijowiec jest ceniony przede wszystkim jako roślina ozdobna oraz miododajna, a jego niskie wymagania powodują, że zyskuje coraz większe grono sympatyków.
Żmijowiec zwyczajny – podstawowe informacje
Żmijowiec zwyczajny to powszechnie występująca w Polsce roślina o długich łodygach (sięgających na wysokość przekraczającą 100 cm) i zwracających uwagę, niebieskich kwiatach. Można spotkać ją zarówno na łąkach, jak i na nieużytkach, nasypach kolejowych czy poboczach dróg.
W ostatnim czasie wzrasta zainteresowanie jego uprawą. Jest to spowodowane między innymi modą na rośliny miododajne, do których, jak wspomniano, zalicza się żmijowiec. O ile do niedawna budziły one zainteresowanie głównie w środowisku pszczelarzy, o tyle obecnie wiele osób chce mieć w swoim ogrodzie kwiaty, wabiące pszczoły. Żmijowiec zwyczajny jest dla tych owadów prawdziwym skarbem – ocenia się, że z jednego hektara tej rośliny mogą one pozyskać nawet 400 kg miodu. Co więcej, niektóre ich gatunki, takie jak żyjąca dziko pszczoła murarka nakamionka, są wręcz zależne od żmijowca – stanowi on ich jedyne pożywienie.
Żmijowiec uprawiany jest też jako roślina ozdobna, ze względu na piękne kwiaty oraz – zdecydowanie rzadziej – jako surowiec do produkcji tradycyjnych leków.
Żmijowiec zwyczajny – uprawa; kiedy zbierać nasiona żmijowca?
Uprawa żmijowca jest niezwykle łatwa. Roślina nie ma większych wymagań co do gleby. Świetnie udaje się w miejscach suchych i piaszczystych – jej głęboki i rozgałęziony system korzeniowy, pozwala na przetrwanie nawet w skrajnie niekorzystnych warunkach. Nasiona można zakupić w sklepie lub zebrać we własnym zakresie, z roślin uprawianych w naszym ogródku lub rosnących dziko.
Kiedy zbierać nasiona żmijowca? Odpowiedź na tak postawione pytanie nie jest łatwa, ponieważ roślina ma długi okres kwitnienia i nie zawiązuje nasion w jednym okresie roku. Co więcej – ich samodzielny zbiór może być utrudniony przez kolce, które znajdują się na łodygach rośliny. Jest to znaczące utrudnienie dla osób, które chcą je pozyskać ze stanowisk dziko rosnącej rośliny. Wybór odpowiedniego momentu również nie jest łatwy, bowiem zbyt wcześnie pozyskane nasiona mogą być niedojrzałe, a identyfikacja roślin po okresie kwitnienia – problematyczna.
W przypadku roślin uprawianych jako zaplecze dla produkcji miodu lub we własnym ogródku przydomowym, kwestia dotycząca tego, kiedy zbierać nasiona żmijowca, jest jednak stosunkowo łatwa do rozwiązania. Roślinę siejemy w jednorodnych grupach i czekamy, aż wytworzy nasiona i obumrze. Możemy wówczas przyciąć lub – w wypadku upraw – wykosić pozostałości, wcześniej zbierając jej nasiona.
Ich wysiew może mieć miejsce zaraz po zbiorze, jednak w wielu wypadkach lepsze będą efekty przeprowadzenie tego działania wiosną – możliwe jest uniknięcie strat, powodowanych przez mróz. Warto pamiętać. że żmijowiec zwyczajny jest rośliną dwuletnia, więc w pierwszym roku po wysianiu nasion nie zobaczymy jego kwitnienia.
